Μύθοι και πραγματικότητα

Από τα μόρια στα φάρμακα

Μύθοι και πραγματικότητα σχετικά με τα οφέλη και τους κινδύνους των φαρμάκων

Κάθε φάρμακο έχει οφέλη και κινδύνους και θα πρέπει να αξιολογούνται και τα δύο προσεκτικά για να καθορίζεται το προφίλ οφελών-κινδύνων του φαρμάκου. Όμως, δεν πρέπει να αφήνετε τις φήμες και τις ανακρίβειες να σας μπερδεύουν.

Ελέγξτε τις γνώσεις σας με αυτό το τεστ.

Οι παρακάτω δηλώσεις είναι σωστές ή λάθος;

«Τα καλά φάρμακα έχουν μόνο θετικές επιδράσεις. Οι ανεπιθύμητες ενέργειες είναι ένδειξη κακής ποιότητας.»

Σωστό ή λάθος;

Λάθος

Κάθε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει επιθυμητές καθώς και ανεπιθύμητες ενέργειες. Αυτός είναι και ο λόγος που τα νέα φάρμακα δοκιμάζονται διεξοδικά. Οι υγειονομικές αρχές παρέχουν την έγκρισή τους μόνο όταν το φάρμακο γίνεται καλά ανεκτό και τα οφέλη του αντισταθμίζουν σαφώς τους κινδύνους του στον ελεγχόμενο πληθυσμό ασθενών.

«Για να είναι δυνατή η πώληση ενός φαρμάκου στο φαρμακείο, η αποτελεσματικότητα και η ανεκτικότητά του έχουν τεκμηριωθεί και επιβεβαιωθεί σε κλινικές μελέτες με πολλούς ασθενείς.»

Σωστό ή λάθος;

Σωστό

Η ανάπτυξη φαρμάκων είναι μια αυστηρά ρυθμιζόμενη διαδικασία και μπορεί να διαρκέσει περίπου 10 έως 12 χρόνια. Σε αυτό το διάστημα, οι επιστήμονες επιλέγουν τα καταλληλότερα μόρια και βελτιστοποιούν τη δομή τους για μέγιστο όφελος και ανεκτικότητα. Το καλύτερο υποψήφιο φάρμακο υποβάλλεται τελικά σε ελέγχους σε κλινικά προγράμματα, με την εθελοντική συμμετοχή πολλών ασθενών στις κλινικές μελέτες. Όλα τα δεδομένα ελέγχονται από διεθνείς και εθνικές υγειονομικές αρχές. Το νέο φάρμακο μπορεί να γίνει διαθέσιμο σε ασθενείς και να προσφερθεί σε φαρμακεία, μόνο αφού λάβει την έγκρισή τους.

«Φυσικά, οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν αναφέρουν όλες τις ανεπιθύμητες ενέργειες στο ένθετο συσκευασίας, αφού αυτό θα τρόμαζε τους ασθενείς και θα έκανε κακό στις επιχειρήσεις.»

Σωστό ή λάθος;

Λάθος

Για την ακρίβεια, οι ανεπιθύμητες ενέργειες του φαρμάκου, η αλληλεπίδρασή του με άλλα φάρμακα ή άλλοι παράγοντες κινδύνου που έχουν παρατηρηθεί από τους ιατρούς κατά τη διάρκεια κλινικών μελετών θα πρέπει να περιλαμβάνονται στο ένθετο συσκευασίας. Για να είναι δυνατή η πώληση ενός φαρμάκου, η συσκευασία και το ένθετο συσκευασίας, καθώς και το ίδιο το φάρμακο, πρέπει να ελεγχθούν και να εγκριθούν από τις υγειονομικές αρχές. Το ένθετο συσκευασίας ενημερώνεται διαρκώς για να περιλαμβάνει τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να έχουν παρουσιαστεί στην κλινική πρακτική στην πάροδο των χρόνων.

«Οι φαρμακευτικές εταιρείες δεν θέλουν πραγματικά να διαβάσω το ένθετο συσκευασίας και να κατανοήσω τις πιθανές ανεπιθύμητες ενέργειες. Γι’ αυτό το σχεδιάζουν έτσι ώστε να γίνεται δύσκολα κατανοητό ή να διαβάζεται δύσκολα, λόγω του μικρού μεγέθους της γραμματοσειράς.»

Σωστό ή λάθος;

Λάθος

Η εμφάνιση ενός ένθετου συσκευασίας δεν ορίζεται από τους κατασκευαστές φαρμάκων, αλλά από τις ρυθμιστικές αρχές, οι οποίες ορίζουν όχι μόνο το απαιτούμενο περιεχόμενο, αλλά και τη μορφή, συμπεριλαμβανομένων της δυνατότητας κατανόησης, της δυνατότητας ανάγνωσης και του μεγέθους της γραμματοσειράς. Γι’ αυτό και η εμφάνιση του ενθέτου συσκευασίας είναι παρόμοια σε κάθε φάρμακο σε μία χώρα. Γνωρίζουμε ότι η ανάγνωση του ενθέτου συσκευασίας δεν είναι πάντα εύκολη, αλλά είναι σημαντικό να κατανοείτε τις ανεπιθύμητες ενέργειες που είναι ήδη γνωστές. Εάν έχετε απορίες, ρωτήστε τον ιατρό ή τον φαρμακοποιό σας.

«Η αλλαγή της φαρμακευτικής αγωγής, π.χ. η λήψη μεγαλύτερης ή μικρότερης ποσότητας φαρμάκου από την προτεινόμενη, μπορεί να μειώσει τη θετική επίδραση και να προκαλέσει κινδύνους για την υγεία.»

Σωστό ή λάθος;

Σωστό

Η εύρεση της βέλτιστης δόσης αποτελεί μέρος της ολοκληρωμένης και αυστηρά ρυθμιζόμενης διαδικασίας ανάπτυξης φαρμάκων. Στο ένθετο συσκευασίας αναγράφεται η συνιστώμενη δόση που έχει καθοριστεί και επιβεβαιωθεί σε εκτεταμένες κλινικές μελέτες. Παρότι ένας έμπειρος ιατρός μπορεί να προσαρμόσει τη δόση ανάλογα με τις ειδικές ανάγκες ενός ασθενούς, δεν θα πρέπει ποτέ να το κάνετε μόνοι σας, καθώς αυτό μπορεί να μειώσεις τις θετικές επιδράσεις του φαρμάκου και να αυξήσει τις ανεπιθύμητες ενέργειες.

«Σίγουρα, παρότι κάποιες εταιρείες υποβάλλουν τα φάρμακά τους σε εκτεταμένες δοκιμές, υπάρχουν και άλλες που δεν παίρνουν την ποιότητα τόσο σοβαρά.»

Σωστό ή λάθος;

Λάθος

Όλες οι φαρμακευτικές εταιρείες υπόκεινται σε πολύ αυστηρούς κανονισμούς και διεθνή πρότυπα που οφείλουν να εφαρμόζουν. Τα παραπάνω ορίζονται και ελέγχονται από τις διεθνείς και εθνικές υγειονομικές αρχές. Εάν ένας κατασκευαστής δεν ακολουθεί αυτά τα υψηλά πρότυπα και δεν παραδίδει πλήρη τεκμηρίωση όλων των δραστηριοτήτων του και εάν τα δεδομένα δεν αποδεικνύουν, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι το νέο φάρμακο έχει καλή ανεκτικότητα και προσφέρει σαφές όφελος στους ασθενείς, η εταιρεία δεν λαμβάνει έγκριση.

«Η ημερομηνία λήξης στη συσκευασία του φαρμάκου δεν έχει τόση σημασία. Τα δισκία είναι εξίσου αποτελεσματικά ακόμη και χρόνια μετά από αυτή την ημερομηνία.»

Σωστό ή λάθος;

Λάθος

Ανάλογα με τον τύπο του φαρμάκου, το φάρμακο μπορεί να χάνει την αποτελεσματικότητά του και να μην είναι ασφαλές για χρήση όταν παλιώσει. Και τα δύο μπορούν να προκαλέσουν κινδύνους για την υγεία. Η αποτελεσματικότητα και η ανεκτικότητα είναι εγγυημένες μόνο έως την αναγραφόμενη ημερομηνία λήξης. Επομένως, τα φάρμακα δεν θα πρέπει να χρησιμοποιούνται αφού λήξουν.

Μύθοι και πραγματικότητα

Από τα μόρια στα φάρμακα